ÝMAM MÜSLÝM
Sünni inanýþýn ikinci büyük hadis bilginidir. O'nun tertiplediði es-Sahih adlý hadis külliyatý, ünlü altý hadis kitabý (Kütüb-i Sitte)'nin ikincisi olarak asýrlardýr islam dünyasýna hizmet vermektedir.

Ýslam'ýn ana ilimlerinin geliþtiði en önemli merkezlerden biri olan Nisabur'da doðup yine bu þehrin bir semti olan Nasrabad'da ölüp defnedildi.

Tam adý Ebu Hüseyin Müslim b.Haccac en-Nisaburi olan bu büyük hadis bilgini, týpký Buhari gibi, islam dünyasýnýn hemen her tarafýný dolaþmýþ geniþ araþtýrmalarýn sahibi bir dahidir.

Ünlü fýkýh bilgini Ahmed b.Hanbel baþta olmak üzre Yahya b.Yahya, Kuteybe b.SaÝd, Ýshak b.Rahuye, Muhammed b.Amr, Muhammed b.Mihran, Ýbrahim b.Musa, Halef b.Hiþam, Süreyc b.Yunus, Ömer b.Hafs, Ahmed b.Yunus, Ýbrahim b.Münzir ve Mansur b.Muhammed gibi ünlülerden dersler almýþtýr. O'nun, ders almanýn da ötesinde feyz ve ilham aldýðý kiþilerden biri de büyük hadisçi Buhari'dir. Tarihu Baðdad yazarýnýn belirttiðine göre Müslim, bu büyük dahinin huzuruna gider, yüzünü öper ve þöyle derdi: "Müsaade et de ayaklarýný da öpeyim, ey üstatlar üstadý!" Buhari, Kur'an'ýn, Allah Kelamý olmasýna raðmen, lafýzlarýnýn yaratýlmýþ olduðunu savunmasý (iftirasý) sebebi ile aðýr tenkitlere maruz kaldýðýnda, Müslim O'nunla dostluðunu kesmemiþtir.

Müslim'in Sahih'i, bizzat kendisinin belirttiðine göre, 300.000 hadis arasýndan seçilmiþ olap 52 kitaptan (ana bölüm) oluþmuþtur. Buhari'nin eserinin aksine Müslim'in Sahih'i, hadis ilmine dair bir giriþle baþlamakta ve Kur'an'ýn faziletlerine dair bir bölümle sona ermektedir.

Müslim'in daha baþka eserlerinin olduðu söylenmekte ise de bugün elimizde yalnýz Sahih'i mevcuttur.

Buhari ve Müslim'in Sahihleri, Ýki Sahih anlamýnda Sahihayn ve bu iki hadis imamý en büyük iki muhaddis anlamýnda Þeyhayn diye anýlmaktadýr, Ýslam bilginlerinin ortaklaþa kanaatlerine göre, tenkit dýþý sayýlacak hiçbir hadis kitabý yoktur ve olamaz. Ancak tenkide en az konu olabilecek, iki temel eser, Buhari ile Müslim'in kitaplarýdýr. Bunlarý, müelliflerini daha sonra göreceðimiz üç Sünen kitabý izler. Bu beþ eseri altý rakamýna ulaþtýrmak için bazýlarý imam-ý Malik'in Muvatta'ýný, bazýlarý Ýbnu Mace'nin Sünen'ini ilave ederler (Müslim için bk. Hatib el-Baðdadi, Tarihu Baðdad, biyografi no: 7089; Ýbnu Hallikan, Vefeyat, biyografi. No: 717).

Altý meþhûr hadis-i þerif kitâbý, kütüb-i sitte'nin ikincisi, Sahih-i Müslim'dir. Bu kýymetli eserin müellifi de, Müslim b. Müslim el-Kuþeyri en-Niþâbûri hazretler idir.Arab larýn ''Beni Kuþeyr'' kabilesin e mensûb olmasýna raðmen, Niþâbûr'da doðmuþtur.Bu sebeble, NiþÂbûri olarak anýlýr. Künyesi: Ebü'l-Hüseyn'dir. En büyük, hadis-i þerif imâmlarýndan biridir! Ýlim öðrenmek ve hadis dinlemek üzere hicâz Irak, Þam ve Mýsýr diyârlarýný dolaþtý.



Oralarda Ahmed b. Hanbel, Kureybe b. Sâid, Ebû Bekr b. Ebi þeybe ve Ýmâm Þafii hazretler inin talebeler inden ve daha bir çok âlimden hadis dinleyip, rivayette bulunmuþtur. :Büyük muhaddis Ýmâm Muhammed Buhari hazretler iyle, Niþâbûr'da görüþmüþtür. Bir sohbet esnâsýnda, kendisini n bilmediði bir hususu Buhâri hazretler i gösterince ayaða kalkarak onu alnýndan öpmüþ ve: ''Ey Muhammed Buhâri! senin dönyada bir benzerin olmadýðýna, þehâdet ederim! sana buðz edenler ancak, hasedleri nden buðz ederler.'' demiþ ve çok iltifat etmiþtir.Ömrünün son yýllarýný, doðduðu yerde (Niþâbûr'da) geçirdi.



Bütün zamanýný, hadis-i þerif dersi vermekle geçiriyordu. Nafakasýný çýkaracak kadar, ticâret de yapýyordu. Ancak 55 sene yaþamýþ ve 875 (261h.) yýlýnda, Niþâbûr'da vefât etmiþtir. Sahia-i Müslim'de bildirile n bir hadis-i kudside Resûlullah Efendimiz, Allahü teâlânýn þöyle buyurduðunu naklederd i: ''Ey kullarým! Zulm etmeyi kendime haram kýldýðým gibi, sizin aranýzda da haram kýldým! Binâenaleyh, birbirini ze zulmetmey iniz;'' ''Ey kullarým! sizden öncekiler ve sonrakile r, bütün insanlar ve cinler bir yere toplanýp; benden ihtiyaçlarýný dileyecek olsalar. ve hepsinin dilekerin i, yerine getirsem. Benim mülkümden ancak, iðne denize batýrýldýðýnda, onun denizden noksanlaþtýrdýðý kadar azalýr. Allahü teâlâ "Sahih" hadisleri; bize ulaþtýranlardan râzý olsun âmin.



Sahih-i Müslim



Sahih-i Müslim adlý büyük eserinde; 4.000 kadar hadis-i þerif meccuttur . Bunlarý b,zzat kendisini n topladýðý, 300.000 hadis arasýndan seçtiðini bildirir. Bu büyük eserini, 52 kitaba ayýrmýþtýr. Buhâri gibi ayrýca, bâblara (bölümlere) bölmemiþtir. Eserin baþ tarafýnda; hadis ilmiyle alâkalý mühim açýklamalar mevcuttur . Bilhassa, isnâd üzerinde, önemle durmuþtur. Çünkü kitabýna koyduðu farklý metinler için; deðiþik isnâdlarda bulunur. Deðiþik verilen metinlerÝ (hâ) harfiyle gösterilmiþtir. Ýmâm Müslim hazretler inin Sahih'inden baþka; 12 kadar orijinal eseri mevcuttur .Müslim'deki hadis-i þeriflerden bazýlarý, þunlardýr:



''Herhangi bir müslümanýn baþýna yorgunluk, hastalýk, düþünce, keder, acý, diken batmasýna kadar, her ne gelirse. Allahü teâlâ bunlarý, o müslümanýn hatâlarýna keffâret kýlar!'' ''Bir kimse; hanýmýna buðz etmesin. Öünkü hoþlanmadýðý huylarý varsa (bile) bunlara karþýlýk, memnûn olacaðý huylarý da vardýr.



''Yarým hurma bile olsa, sadaka vermek sûretiyle! Cehennemd en korunmaya çalýþýnýz!''



''Bir kimseye, þer olarak, müslüman kardeþine,hakâret etmesi yeter!''



''Kendi aleyhiniz i, evlâd ve mallarýnýz aleyhine; sakýn bedduâetmeyiniz! ki, duÂlarýn kabul olunacaðý bir saate rastlar da; bedduânýz kabul olunur.''



''Cennet ehlinin kimler olduðunu, size bildireyi m mi? Herkes tarafýndan hor görülüp, hiçe sayýlan, zaif vemütevazi bir mü'mindir ki; Allahü teâlâya yemin ederse muhakkak Allahü teâlâ onun yeminini yerine getirir!''



''Ýki kimse arasýnda, adâlet etmek; sadakadýr! Güzel söz; sadakadýr!''



''Kolaylaþtýrýn, zorlaþtýrmayýn! Müjdeleyin, nefret ettirmeyi n!''