Kur’an’da Hz. MehdÝ (a.s)

Kur’an-ý Kerim’in birçok ayetinde, yeryüzünde geniþ çaplý bir ýslah hareketinin baþlayacaðý, Allah Teala’nýn þeytanýn hakimiyetine son verip, onu izleyenlerin iktidarýný yýkacaðý ve salih kullarýný bütün yeryüzüne egemen kýlýp, dünyanýn yönetimini kendilerine vereceði açýkça bildirilmiþtir.
Böylece salih kullar, Ýslam’ýn kanun ve hükümlerini bütün boyutlarýyla eksiksiz olarak uygulayacak, insanoðlunun saadet ve mutluluðunu temin edip yaþamýn ana hedefinin gerçekleþmesini saðlayacaklardýr.Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih’in sünnetini ihtiva eden muhtelif mezheplere ait kaynak eserlere müracaat edildiðinde, “Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih’in soyundan olan büyük bir zatýn ahir zamanda zuhur edip ortaya çýkacaðý, baþtan baþa zulüm ve kötülükle dolmuþ bulunan dünyayý adalet ve iyilikle dolduracaðýna” dair pek çok sahih ve müte-vatir hadislerin rivayet edilmiþ olduðu görülür.Buna ilaveten, yine Ýslam alimleri tarafýndan kaleme alýnmýþ olan yüzlerce eserde de Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih’in mutahhar soyundan gelen büyük bir insanýn ahir zamanda zuhur edip ortaya çýkacaðýný ve o sýrada zulümle dolmuþ olan yeryüzüne adaleti hakim kýlacaðý kaydedilmiþtir.Bizzat Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih’en ulaþan sahih ve mütevatir hadislerde onun nesebi ve hasebi, bütün vasýflarý, hatta fiziki özellik ve niþaneleri bütün ayrýntýlarýyla belirtilmiþtir. Bunlarýn en meþhurlarýndan biri Sünen-i Ebu Davud’da[1] yeralan Ebu Said-i Hudri’nin rivayetidir:Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih þöyle buyurdular: “Mehdi bendendir. Açýk alýnlý, ince burunludur. Zulüm ve kötülükle dolan yeryüzünü ada-letle dolduracaktýr.”Bu hadisi tanýnmýþ hadisçilerin tamamý rivayet etmiþ ve sahih oldu-ðunda ittifak etmiþlerdir. Þii Müslümanlarýn kaynak kitaplarý da ayný hususta Ehl-i Beyt aleyhum’us-selâm imamlarýnýn Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih’ten aktardýðý sahih hadislerle doludur. Bunlarda iþlenen ortak konu þudur: “O hayattadýr, herkes gibi yemek yer, su içer, fakat insanlar onu görmezler, ama o insanlarý görür, insanlarýn iþlerini yoluna koyar, insanlarla Rableri arasýnda feyz vasýtasýdýr o. Eðer o hayatta olmasaydý yeryüzü üzerindeki her þeyi yutuverirdi. Yerle gök, onun sayesinde bakidir.”Ýmam Mehdi (a.s) ve Kur’an

Kur’an-ý Kerim ile aþina olan her araþtýrmacý, Kur’an’ýn ilahî hüküm ve esaslarýný açýklarken kendine özgü bir yöntem izlediðini, birtakým deðiþmez prensiplere dayandýðýný bilir. Bunlardan birkaçýný aktarýyoruz.1- Bu kitap (Kur’an) belli konularda bir dizi bilgiler içeren salt ilmî ve kanunî bir eser olmayýp, baþlý baþýna hidayet ve yol gösterici bir kitaptýr.2- Bu kitap, Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih’in bütün zaman ve mekânlar için geçerli olan sürekli bir mucizesidir. Hangi çaðda ve hangi düzeyde olursa olsunlar, bu kitap tüm insanlara hitap edici niteliktedir.3- Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih’ten ulaþan sahih hadisler ve sünnetinin ortaya koyduðu üzere Hz. Resul-i Ekrem sallâ’llâhu aleyhi ve alih, ilahî hikmetin gerektirdiði üzere insanlarýn Kur’an’ý anlayabilme husu-sunda Ehl-i Beyt aleyhum’us-selâm’a müracaat etmelerini istemiþ ve bu hu-susta kimsenin kendisini müstaðni görmesini caiz bulmamýþtýr. Bu nedenledir ki, Kur’an bazý dinî hükümleri genel çerçevesiyle belirt-mekle yetinmiþ ve bunlarla ilgili teferruat ve gerekli açýklamalarý Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih ve onun Ehl-i Beytine aleyhum’us-selâm býrakmak suretiyle ümmetin Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih ve onun Ehl-i Beytine aleyhum’us-selâmyönelmesini istemiþtir. Zira böylece insanlar sapmayacak, þaþkýnlýk ve gaflet içinde bocalamaktan kurtulacaklardýr.Nitekim Hz. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih þu hadisiyle mezkur gerçeði açýkça beyan etmiþlerdir: “Benden sonra aranýzda iki deðerli ve aðýr emanet býrakýyorum; biri Allah’ýn kitabý, diðeri de benim soyum olan Ehl-i Beyt’im! Bu ikisine sarýlýrsanýz asla sapmaz, yolunuzu þaþýrmazsýnýz!”Binaenaleyh, sahih Ýslamî akidelerin tamamýnýn kökünü Kur’an-ý Kerim’de bulmak mümkündür. Þüphesiz, bu temel Ýslamî inançlardan biri de, Kur’an-ý Kerim’de birçok ayetde beyan edilmiþ bulunan “Meh-deviyet” akidesi, yani Hz. Mehdi aleyhi’s-selâm’a iman olayýdýr.Bu noktalarý göz önünde bulundurarak þimdi Hz. Ýmam Mehdi aleyhi’s-selâm ve ashabýyla ilgili bazý ayetleri, Hz. Resulullah ve Ehl-i Beyt Ýmamlarýndan gelen tefsirleriyle birlikte zikrediyoruz:1- “Müþrikler istemese de dini (Ýslam’ý) bütün dinlere üstün kýlmak için Peygamberini hidayet ve hak dinle gönderen O’dur.”[2]Þeyh Saduk, Ebu Basir’den þu hadisi rivayet eder:Hz. Ýmam Sadýk aleyhi’s-selâm bu ayetle ilgili olarak þöyle buyurmuþlardýr: “Allah’a andolsun ki, bu ayette zikredilen vaad henüz gerçekleþmiþ deðildir; Kaim aleyhi’s-selâm zuhur edinceye kadar da bu gerçekleþmeyecektir. Kaim aleyhi’s-selâm zuhur ettiðinde onun kýyam ve zuhurundan rahatsýzlýk duymayacak olan tek bir kâfir ve müþrik kalmayacaktýr. Kâfir veya müþrik olan bir kimse, taþýn içine de girecek olsa, o taþ dile gelecek ve “Ey mü’min! Ýçimde bir kâfir var, beni kýr ve onu öldür!” diyecektir.”[3]2- “Müþrikler istemese de dini (Ýslam’ý) bütün dinlere üstün kýlmak için Peygamberini hidayet ve hak dinle gönderen O’dur.”[4]Büyük Þafii alimlerinden Allame Ebu Abdullah Muhammed bin Yusuf Genci “el-Beyan fi-Ahbari Sahib-iz Zaman” adlý kitabýnýn 103. sayfasýnda þöyle yazýyor: “Said bin Cubeyr, bu ayetten Fatýmat-üz Zehra selâm’ullahi aleyha’nýn neslinden olan Hz. Mehdi aleyhi’s-selâm’ýn kastedildiðini söylemiþtir.”[5]Yine diðer bir Ehl-i Sünnet alimi de bu ayeti tefsir ederken þöyle demiþtir:“Mehdi aleyhi’s-selâm zuhur edince bütün yeryüzünde yaþayanlar ya Ýslam dinine girecek, ya da cizye vermeyi kabul edecekler.”[6]3- “Ey Ýman edenler! Ýçinizden kim dinden dönerse, Allah (onun yerine), kendisinin onlarý sevdiði, onlarýn da kendisini sevdiði, mü’minlere karþý alçakgönüllü, kâfirlere karþýysa güçlü ve onurlu, Allah’ýn yolunda cihad eden ve kýnayýcýnýn kýnamasýndan korkmayan bir topluluk getirir...”[7]Ýbn-i Ebi Zeyneb-i Nu’mani olarak tanýnan Muhammed bin Ýbrahim “Gaybet” adlý eserinde Süleyman bin Harun Ýcli’den þu hadisi rivayet eder:Ýmam Sadýk aleyhi’s-selâm bu ayetle ilgili olarak þöyle buyurdular: “Þüphesiz, Hz. Mehdi’nin bunu yapacak olan yardýmcýlarý vardýr; bütün insanlar ortadan kalkmýþ olsa bile, Allah Teala onun yardýmcýlarýný getirecektir. Bu ayette sözü edilen topluluk iþte onlardýr.”4- “....ve þüphesiz o (Hz. Mehdi’nin kýyamý) kýyametin yaklaþtýðýný bildirir.”[8]Allame Hamzavi “Meþarik-ul Envar fi-Fevzi Ehl-il Ýtibar” adlý kitabýnda þöyle yazýyor:“Mukatil bin Süleyman ve tefsir hususunda ona tabi olan bir grup tefsir yazarlarý, bu ayetten ahir zamanda zuhur edecek olan Mehdi aleyhi’s-selâm’ýn kastedildiði inancýndadýrlar.”Yine Ehl-i Sünnet’in geçmiþ ve günümüz ulemasýndan kalabalýk bir grup, bu ayet-i kerimenin Hz. Ýmam Mehdi aleyhi's-selâm hakkýnda olduðunu belirtmiþlerdir. Bu cümleden aþaðýda adý geçenleri sayabiliriz.Kadý Beyzavi (H. 585-691) “Envar-üt Tenzil” adlý kitabýnda, Þafiî mezhebinden olan Ali bin Burhan-ý Halebi “Siret-ül Halebiyye” adlý kitabýnýn birinci cildinin 226. sayfasýnda (Mýsýr bas.), Muhammed b. Ali Sabban “Ýs’af-ür Raðibin” adlý kitabýnýn 156. sayfasýnda ve Ýbn-i Hacer “es-Savaik-ul Muhrika” adlý kitabýnýn 96. sayfasýnda bu ayetin Hz. Mehdi aleyhi’s-selâm’a iþaret ettiðini belirtmiþlerdir. Yine, Zimahþeri “el-Keþþaf” adlý tefsirinde ve “Ruh-ul Beyan” tefsirinin yazarý, mezkur tefsirinde bu ayeti tefsir ederken Hz. Ýsa aleyhi’s-selâm’ýn, Ýmam’ýn (Hz. Mehdi’nin) arkasýnda namaz kýlacaðýný belirtmiþlerdir. Alusi “Ruh-ul Meani” adlý tefsirinin 25. cildinin 95. sayfasýnda bu ayeti tefsir ederken þöyle diyor: “Meþhur görüþe göre, Ýsa aleyhi’s-selâm Þam þehrinde halk sabah namazýný kýlmak isterken inecektir. Bu arada Ýmam Mehdi aleyhi's-selâm geri çekilecek, fakat Ýsa aleyhi’s-selâm onu öne geçirip arkasýnda namaz kýlacaktýr ve, senin için kamet getirilmiþtir, diyecektir.”5- “....onlar için dünyada aþaðýlanma ve zillet vardýr...”[9]Hafýz Muhammed bin Cerir-i Taberi “Cami-ül Beyan” adlý tefsirinin 1. cildinin 501. sayfasýnda bu ayetin tefsiri ile ilgili olarak aþaðýdaki hadisi nakletmiþtir:“Onlarýn (Mesihilerin) aþaðýlanma ve zilleti, Mehdi aleyhi’s-selâm’ýn zuhur ettiði zaman olacaktýr. O, Konstantiniye’yi fethedecek ve onlarý katledecektir. Ýþte onlarýn dünyadaki aþaðýlanma ve zilleti budur.”[10]6- “...Göklerde ve yerde ne varsa, isteyerek ve istemeyerek O’ na teslim olmuþtur.”[11]Ayyaþi, kendi senediyle Rifaa bin Musa’dan þöyle aktarýr: Ýmam Sadýk aleyhi’s-selâm bu ayete istinad ederek þöyle buyurdular: “Hz. Kaimaleyhi’s-selâm kýyam ve zuhur ettiðinde, “La ilahe illellah, Muhammed’un Resulullah” sesinin yükselmediði bir tek belde kalmayacaktýr.”[12]Ayyaþi, yine kendi senediyle Ýbn-i Bükeyr’den þöyle aktarýr: Allah Teala’nýn, “Göklerde ve yeryüzünde ne varsa, istese de istemese de O’ na teslim olmuþtur.” buyruðu hakkýnda Ýmam Musa Kâzým aleyhi’s-selâm’ dan sorduðumda þöyle buyurdular: “Bu ayet Hz. Mehdi aleyhi's-selâmhakkýnda nazil olmuþtur. Kýyam ettiðinde tüm yeryüzündeki Yahudiler, Hýristiyanlar, sabiiler, zýndýklar, mürtetler ve kâfirlere Ýslam’ý sunacak-týr. Kendi rýzasýyla Müslüman olanlarý namaz, zekat gibi bir Müslümana farz olan amelleri iþlemeye mükellef kýlacaktýr; Ýslam’ý kabul etmeyenleriyse katledecektir. Artýk yeryüzünde “Allah birdir!” demeyen kimse kalmayacaktýr.”[13]Hanefi mezhebi ulemasýndan olan Hace Kelan Kunduzi “Yenabi-ül Meveddet” adlý kitabýnýn 421. sayfasýnda þöyle yazýyor:“Rifaa bin Musa, mezkur ayetle ilgili olarak, Hz. Ýmam Sadýk aleyhi’s-selâm’ýn þöyle buyurduðunu rivayet eder: “Hz. Kaim Mehdi aleyhi's-selâm’ ýn kýyam ettiði zamanda yeryüzünde Allah’ýn birliðine (La ilahe illellah) ve Hz. Resulullah’ýn O’nun Peygamberi olduðuna (Muhammed’un Resulullah) þehadet getirme sesinin yükselmediði hiç bir bölge kalmayacaktýr.”[14]7- “Ey Ýman edenler! Allah’a, Peygambere ve sizden olan emir sahiplerine itaat edin...”[15]Cabir bin Abdullah Ensari þöyle der: “Allah (c.c) Hz. Peygamber Sallâ’llâhu Aleyhi Ve Alih’e, “Ey Ýman edenler! Allah’a, Peygamber’e ve sizden olan emir sahiplerine itaat edin” ayetini nazil buyurduðunda: “Ya Resulullah, Allah’ý ve Resulünü tanýyoruz, itaatinin sana itaat demek olduðu o emir sahipleri kimlerdir peki?” diye sordum. Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih: “Onlar benim halifelerim, benden sonra Müslü-manlarýn Ýmamlarýdýrlar ey Cabir!” buyurarak þöyle eklediler: “Onlarýn ilki Ali bin Ebu Talib’dir, sonra Hasan ile Hüseyin, ardýndan da Ali bin Hüseyin ve Tevrat’ta “Bâkýr” adýyla tanýnan Muhammed bin Ali gelir. Sen de onu göreceksin ey Cabir; onu gördüðün zaman kendisine benim selamýmý ilet. Onu, Cafer bin Muhammed Sadýk izler; ondan sonra da Musa bin Cafer, Ali bin Musa, Muhammed bin Ali, Ali bin Muham-med, Hasan bin Ali gelir ve onu da adý ve künyesi benim adým ve kün-yem olan, Allah’ýn yeryüzündeki hücceti ve kullarý arasýnda býraktýðý Bakýyyetullah’ý Hasan bin Ali’nin oðlu izler. Allah Teala onun eliyle yeryüzünün doðularýný ve batýlarýný fethedecektir. O, dostlarý ve Þiile-rinden gizlenip gaybete çekilecektir. Onun gaybette bulunduðu dönem-de, kalbi Allah Teala tarafýndan iman için denenip sýnanmýþ (ve bu sýnavý yüz akýyla verebilmiþ) olan kimseden baþkasý onun imametine olan inancýný sürdüremeyecektir.”Cabir hadisin devamýný þöyle anlatýr: “Ya Resulullah! Þiileri ve dost-larý onun gaybette bulunduðu dönemde kendisinden faydalanabilecekler mi?” diye sordum. Resulullah buyurdular ki: “Beni peygamberlikle görevlendirene yemin olsun ki, evet; güneþ bulutun ardýnda kalýnca onun ýþýðýndan faydalanýldýðý gibi, gaybet çaðýnda da insanlar onun velayetinden faydalanacak ve onun ýþýðýyla aydýnlanacaklardýr. Ey Cabir, bu, Allah’ýn gizli sýrlarýndan ve saklý ilimlerindendir, ehli olmayandan bu sýrrý gizle!”[16]8- “....ve biz yeryüzünde zayýf kýlýnanlara lütufta bulunmak, onlarý önderler ve mirasçýlar kýlmak istiyoruz...”[17]Ýbn-i Ebi-l Hadid bu ayetle ilgili þöyle diyor:“Bizim büyükler, bu ayetin, bütün ülkeleri fethedecek bir Ýmamýn zuhur edeceðinin vaadi olduðu görüþündedirler.”[18]9- “Ve bunu (imameti) insanlar Allah’a dönsün diye onun (Hz. Ýbrahim’in) ardýnda (soyunda) kalýcý bir kelime olarak kýlýp býraktý.”[19]Ebu Hureyre’den þöyle nakledilir: Resulullah sallâ’llâhu aleyhi ve alih’e “Ve bunu onun soyunda kalýcý bir kelime kýldý” ayeti hakýnda sordum, þöyle buyurdular: “Allah Teala Ýmamlarý Hüseyn’in soyunda býrakmýþtýr. Ýmamlardan dokuzu onun soyundan gelecektir; bu ümmetin Mehdi’si de iþte bunlarýn arasýndadýr. Bütün hayatý Kabe’nin rüknüyle Makam-ý Ýbrahim arasýnda geçen biri dahi benim soyuma kin duyuyor olarak Allah Teala’nýn huzuruna çýkarsa (ölürse), ateþe atýlacaktýr.”[20]Sabit-i Sumali’den þöyle nakledilir: Ýmam Zeynelabidin aleyhi’s-selâm þöyle buyurdular: “Allah’ýn kitabýnda kan baðýyla akraba olanlar yekdiðerlerine nispetle evladýrlar” ayeti bizim hakkýmýzda nazil olmuþtur. Ayný þekilde “ Ve bunu (imameti) insanlar Allah’a dönsünler diye onun (Hz. Ýbrahim’in) ardýnda (soyunda) kalýcý bir kelime olarak kýlýp býraktý” ayeti de bizim hakkýmýzda inmiþtir. Bu ayette geçen imamet, kýyamet gününe kadar Hz. Hüseyn’in aleyhi’s-selâm soyundadýr ve bunlardan biri olan gaybettekinin (Hz. Mehdi aleyhi’s-selâm) iki gaybeti olacaktýr ki, biri diðerinden daha uzun sürecektir. Birincisi kýsa süreli olacak; diðeri ise o kadar uzayacaktýr ki, buna inananlarýn çoðu bu inançlarýndan döneceklerdir; yakini güçlü ve bilgisi doðru olan, kalbinde bizim rýzamýzdan baþka hiçbir þey hissetmeyen ve biz Ehl-i Beyt’e tam bir teslimiyetle teslim olanlardan baþka, imamete inanan kimse kalmayacaktýr.”[21]10- “... Açýk ve gizli nimetlerini size tamamlamýþtýr...”[22]Þeyh Saduk, Ebu Ahmed Muhammed bin Ezdi’den nakleder: Efendim Ýmam Musa bin Cafer aleyhi’s-selâm’a: “... açýk ve gizli nimetlerini size tamamladý ...” ayetinin açýklamasýný sordum, þöyle buyurdular: “Zahir ve açýk nimet, zahirde olan ve açýkça görebildiðiniz imamdýr, gizli nimet de gaybetteki imamdýr.” Bunun üzerine kendisine: “Ýmamlar arasýnda gaybete çekilecek olaný var mýdýr” diye sordum. “Evet,” buyurdular, “kendisi gaybette kalacak ve insanlarýn gözünden gizlenecektir, ama mü’minlerin kalplerinde sürekli anýlacaktýr, o bizim (Ehl-i Beyt Ýmamlarýnýn) on ikincimizdir. Allah Teala bütün zorluklarý ona kolaylaþtýracaktýr, yeryüzünün hazinelerini ona aþikar edecektir, her çeþit uzaklýðý ona yakýn kýlacaktýr, zorba ve zalim olan herkesi onun eliyle yok edecektir, onun elleriyle, tuðyan eden her þeytaný helak edecektir. Cariyelerin en iyisinin oðludur o, dünyaya geliþi gizlice olacaktýr, Allah Te-ala onu aþikâr edinceye kadar adýný anmak insanlara helal olmayacaktýr, (zuhur edince) zulüm ve kötülükle dolmuþ bulunan yeryüzünü, adalet ve doðrulukla dolduracaktýr.”11- “Onlar ki, eðer onlara yeryüzünde egemenlik verirsek namazý dosdoðru kýlarlar, zekat verirler, marufu emreder ve mün-kerden sakýndýrýrlar. Ýþlerin sonu Allah’a aittir.”[23]Ebu’l Carud, Hz. Ýmam Muhammed Bâkýr aleyhi’s-selâm’ýn þöyle buyurduðunu söyler: “Bu ayet Hz. Mehdi aleyhi’s-selâm ve ashabý hakkýnda nazil olmuþtur. Allah Teala onlarý yerin doðu ve batýsýna egemen kýlacak, onlarýn eliyle dini aþikâr edecektir. O, zuhur edince, artýk zulüm ve sapýklýktan eser kalmayacaktýr.”[24]Bu hadis ayrý bir nakilde Hz. Ýmam Muhammed Bâkýr aleyhi’s-selâm’ dan þöyle nakledilmiþtir: “Bu ayet Ýmam Mehdi aleyhi’s-selâm’a kadar olan Âl-i Muhammed sallâ’llâhu aleyhi ve alih hakkýnda nazil olmuþtur. Allah Teala Ýmam Mehdi aleyhi’s-selâm ve ashabýný yerin doðu ve batýsýna ege-men kýlacaktýr; dini kâmil edip onun eliyle batýlý, bid’atleri ve yanlýþlýk-larý giderecektir. Nitekim daha önce cahiller hakký yok etmiþlerdi. O zuhur edince, artýk zulümden eser kalmaz. Onun yaraný marufu ve iyi-liði emreder ve münkerlerden nehyederler.”[25]12- “....de ki, hak geldi ve batýl zail olup gitti....”[26]Bu ayet hususunda Hz. Ýmam Muhammed Bâkýr aleyhi’s-selâm þöyle buyurmuþlardýr:“Kýyam edecek Mehdi aleyhi’s-selâm zuhur ettiði zaman batýl devleti yok olup gidecektir.”[27]13- “Bilin ki, þüphesiz Allah yeri öldükten sonra diriltir; biz, akledesiniz diye sizlere ayetleri açýkladýk.”[28]Ýbn-i Abbas bu ayetin terfsirinde þöyle demiþtir: “Yani, Allah Teala yeri öldükten sonra Âl-i Muhammed’in kýyam edecek olaný ile ýslah edecektir.”Selam bin Müstenir de, Ýmam Muhammed Bakýr aleyhi’s-selâm’dan bu konuda þu hadisi rivayet etmiþtir: “Allah Teala kýyam edecek Mehdi’ nin eliyle yeri diriltecektir. O, adalet üzere halký yönetecektir. Böylece yeryüzü zulümlerle öldükten sonra, adaletle tekrar dirilecektir.”[29]14- “De ki: Haber verin, eðer suyunuz yere batacak olursa, bu durumda kim size bir akar su kaynaðý getirebilir.”[30]Bu ayetle ilgili olarak Hz. Resulullah Ammar-i Yasir’e þöyle buyurmuþtur:“Ey Ammar, Allah Hüseyin aleyhi’s-selâm’ýn neslinden dokuz Ýmam getireceðini ahdetmiþtir. Onun dokuzuncu çocuðu gaybete çekilecektir. Ýþte Allah’ýn buyruðu budur.” Sonra da anýlan ayeti okudu. “Onun uzun bir gaybeti olacaktýr ki, birtakým insanlar bu dönemde imanlarýný kaybedecek, diðer bir grubu ise imanlarýný koruyacaklardýr. O, ahir zamanda çýkýp yeryüzünü adaletle dolduracaktýr. O, Allah’ýn kelamýnýn tevili (yorumu) için savaþacak, nitekim ben Allah’ýn kelamýnýn tenzili (nazil oluþu) için savaþtým. Ey Ammar, o benim ismimi taþýyacak ve halkýn bana en çok benzeyeni olacaktýr.”[31]Ebu Basir diyor ki: Hz. Ýmam Muhammed Bâkýr aleyhi’s-selâm bu ayetle ilgili olarak þöyle buyurdular: “Bu ayet, Mehdi hakkýnda nazil olmuþtur; Allah Teala þöyle buyuruyor: Eðer imamýnýz gaybete çekilir ve onun nerede olduðunu bilmezseniz, o zaman kim, size göðün ve yerin haberini getiren ve Allah’ýn helal ve haramýný açýklayan aþikâr bir imam getirir.” Sonra da: “Henüz bu ayetin tevili gelmemiþtir, kesinlikle gelecektir.” dedi.[32]15- “Allah içinizden iman edip salih amellerde bulunanlara vaad etmiþtir ki; þüphesiz onlardan öncekileri nasýl güç ve iktidar sahibi kýldýysa, onlarý da yeryüzünde güç ve iktidar sahibi kýlacak, kendileri için seçip beðendiði dinlerini kendilerine yerleþik kýlýp saðlamlaþtýracak ve onlarý korkularýndan sonra güvenliðe çevirecektir...”[33]Ebu Basir, Hz. Ýmam Sadýk aleyhi’s-selâm’ýn bu ayetle ilgili olarak þöyle buyurduðunu nakleder: “Bu ayette Ýmam Mehdi ve ashabý kastedilmiþtir.”[34]Büyük Þia ulema ve tefsir yazarlarýndan olan Merhum Þeyh Ebu Ali Fazl bin Hasan Tabersi, ünlü Mecma-ul Beyan adlý tefsirinde bu ayeti tefsir ederken Mikdad bin Esved’den þu hadisi aktarýr: Resulullah þöyle buyurdu: “Yeryüzünde hiçbir çadýr veya ev kalmaz, illa ki Allah izzetle veya zilletle Ýslam kelimesini (Kelime-i Þehadeti) ona sokar.”[35]Yine ayný tefsirde þöyle geçer:“Ýbn-i Abbas, Mücahid ve Ehl-i Beyt’ten gelen rivayatlerde bu ayetin Âl-i Muhammed’in Mehdi’si hakkýnda nazil olduðu belirtilmiþtir. Ayyaþi, kendi senediyle Hz. Ýmam Ali bin Hüseyin -Zey-nelabidin- aleyhi’s-selâm’ýn bu ayeti okuyup þöyle buyurduðunu nakleder:“Allah’a andolsun ki, onlar biz Ehl-i Beyt’in Þiileridir. Allah onlara bu imkaný bizden olan biri eliyle -ki o bu ümmetin vaad edilen Mehdi’ sidir- saðlayacaktýr. Ýþte onun hakkýnda Resulullah da þöyle buyurmuþ-tur: “Eðer dünyanýn ömründen yalnýzca bir gün kalmýþ olsa bile, Allah, o günü benim itretimden birinin hakimiyete kavuþmasi için uzatacaktýr. Onun ismi benim ismim olacak, yeryüzünü zulüm ve haksýzlýkla doldu-ðu gibi adalet ve eþitlikle dolduracaktýr.” Bunun benzeri rivayetler, Hz. Ýmam Muhammed Bâkýr ve Ýmam Cafer Sadýk aleyhi’s-selâm’dan da riva-yet edilmiþtir.”[36]16- “Andolsun, Kitap ehlinden, ölmeden önce ona (Hz. Ýsa’ya) inanmayacak kimse yoktur. Kýyamet günü o da onlarýn aleyhine þahid olacaktýr.”[37]Ali bin Ýbrahim, Þehr bin Havþeb’den þu hadisi rivayet eder:“Haccac bana (Þehr bin Havþeb’e) “Ey Þehr”, “Kur’an’da anlaya-madýðým bir ayet var” dedi. Hangi ayet olduðunu sorduðumda Nisa su-resinin 159. ayeti (yukarýdaki ayet) olduðunu söyledi ve: “Vallahi ben, Yahudiler ve Hýristiyanlarýn kellelerini vurduruyorum ve bu sýrada on-lara dikkatle bakýyorum, ama onlarýn dudaklarýnýn kýpýrdadýðýný (Hz. Ýsa’ya iman ettiklerini) görmüyorum! Bu nasýl iþtir ?!” dedi. Ben “Allah Teala sizi ýslah etsin, o ayet sizin tevil ettiðiniz þekilde deðildir” dedim. Nasýl olduðunu sormasý üzerine, þöyle açýkladým: “Hz. Ýsa aleyhi’s-selâmkýyametten önce dünyaya inecektir. Böylece Yahudi ve Nasranilerden, ölmeden önce[38] ona inanmayan kimse kalmayacaktýr. Hz. Ýsa aleyhi’s-selâm Hz. Mehdi aleyhi’s-selâm’ýn arkasýnda namaz kýlacaktýr. Haccac: “Neler söylüyorsun sen?! Bunu nereden biliyorsun ki?!” diye sorunca; “Bu hadistir.” dedim, “Ben bu hadisi Muhammed bin Ali bin Hüseyin bin Ali bin Ebu Talib’den duydum!” Bunun üzerine: “Vallahi tam kaynaðýndan duymuþsun!” dedi.[39]17- “Andolsun biz Zikir’den (bütün sevamî kitaplar veya Tevrat) sonra Zebur’da da “Hiç þüphesiz, salih kullarým yeryüzüne mirasçý olacaklardýr” diye yazdýk.”[40]Mecma’ul Beyan tefsirinde bu ayetle ilgili olarak þöyle geçer:“Ýmam Muhammed Bâkýr aleyhi’s-selâm þöyle buyurdular: “Bunlar, ahir zamanda zuhur edecek olan Mehdi aleyhi's-selâm’ýn ashaplarýdýr.”[41]Mec-ma-ul Beyan tefsirinin yazarý sonra þöyle devam ediyor: “Þia ve Ehl-i Sünnet’in Hz. Resulullah’tan naklettikleri: “Eðer dünyanýn ömründen bir gün kalsa bile, Allah onu, benim Ehl-i Beyt’imden salih bir kiþiyi göndererek, yeryüzünü zulüm ve haksýzlýkla dolduðu gibi adalet ve eþitlikle doldurmak üzere uzatýr.” þeklindeki hadisler de buna delalet et-mektedir.”[42]Tefsir-ul Kummi ve Tefsir-i Ali bin Ýbrahim’de de, bu ayette sözü geçen yeryüzüne mirasçý olacak olan salih kullardan, Hz. Ýmam Mehdi aleyhi's-selâm ve ashabýnýn kastedilmiþ olduðu rivayet edilmiþtir.[43]